Kości – zasady gry

Kości są prawdopodobnie najstarszą grą, jaką wymyślili ludzie. Nie była to jedna gra, ale mnóstwo wariantów o różnych regułach, które łączyło jedno: o wyniku decydował ślepy los. Początki gry w kości nie są znane i prawdopodobnie nigdy nie uda się ich ustalić. Przypuszcza się, że grę wymyślono na Dalekim Wschodzie lub też że „wymyślano” ją w wielu zakątkach świata niezależnie. Akcesoria do gry odnajdywano zarówno w znaleziskach egipskich, jak i indyjskich. W kości grywano w starożytnej Grecji, skąd trafiły do Rzymu, a następnie do średniowiecznej Europy (w tym czasie znane już były w Polsce). W XX wieku, po wynalezieniu tworzyw sztucznych, kostki do gry stały się powszechnie dostępne, a dziś można je znaleźć praktycznie w każdym domu. Poniżej przedstawiamy zasady jednego z wariantów gry w kości.

Proponowana przez nas gra w kości przeznaczona jest dla dowolnej liczby osób, ale najlepiej grać w dwie do czterech osób. Gra polega na rzucaniu pięcioma typowymi kostkami (sześciennymi), w taki sposób, aby uzyskiwać określone układy oczek, za które uzyskuje się punkty zapisywane do specjalnej tabeli. Celem każdego gracza jest uzyskanie jak największej liczby punktów. W grze oprócz szczęścia liczy się także umiejętność kalkulacji i oceny szans wyrzucenia brakujących układów oczek.

Każda partia gry składa się z 13 kolejek, w których każdy z graczy rzuca kostkami 3 razy starając się uzyskać określony układ oczek. Pierwszy rzut wykonywany jest zawsze wszystkimi pięcioma kostkami, w kolejnych dwóch rzutach (nieobowiązkowych) gracz odkłada wybrane kostki, a rzucając pozostałymi stara się uzyskać planowany układ oczek.

Po wykonaniu wszystkich rzutów gracz musi określić, do którego wiersza w tabeli wyników ma zostać zapisany uzyskany układ. Za wybrany układ gracz otrzymuje odpowiednią liczbę punktów. Każdy wiersz może zostać wybrany jeden raz (po zapisaniu punktów wiersz nie może być wykorzystany ponownie).

Zapis punktów w wolnym wierszu w tabeli wyników może być dokonany niezależnie od uzyskanego układu oczek. Jeżeli układ „nie pasuje” do układu wymaganego w danym wierszu to zapisuje się 0 punktów (taki „przymusowy” zapis może być konieczny pod koniec partii, kiedy nie udało się uzyskać wolnego układu).

Górna część tabeli wyników

Jeśli gracz wybierze jeden z układów w górnej części tabeli, to w wierszu zapisywana jest liczba punktów, będąca sumą oczek odpowiadających określonemu układowi: w wierszu „jedynki” zapisywana jest suma oczek na kostkach, na których wypadło jedno oczko, w wierszu „dwójki”, suma oczek na kostkach z dwoma oczkami itd.

Jeżeli suma punktów w górnej części tabeli wynosi 63 lub więcej, to gracz otrzymuje premię w wysokości 35 punktów (premię można uzyskać wtedy, gdy np. w każdym wierszu zapisywane będą układy składające się z co najmniej trzech kostek zawierających wymaganą liczbę oczek).

Dla przykładu: jeśli gracz wyrzuci układ  i wskaże wiersz „piątki”, to uzyska 10 punktów, w wierszu „szóstki” uzyska 0 punktów, a w wierszu „dwójki” – 2 punkty.

Dolna część tabeli wyników

Aby zapisać punkty w jednym z dolnych wierszy tabeli, gracz musi wyrzucić układ:

• w wierszu „trójka” – jednakowa liczba oczek na co najmniej trzech kostkach, zapisuje się sumę oczek ze wszystkich kostek,
• w wierszu „kareta” – jednakowa liczba oczek na co najmniej czterech kostkach, zapisuje się sumę oczek ze wszystkich kostek,
• w wierszu „full” – trzy jednakowe plus dwie inne jednakowe liczby oczek, zapisuje się 25 punktów niezależnie od wyrzuconych oczek w układzie,
• w wierszu „mały strit” – układ złożony z co najmniej czterech kolejnych liczb oczek
  (np. ), zapisuje się 30 punktów,
• w wierszu „duży strit” – układ złożony z pięciu kolejnych liczb oczek, zapisuje się 40 punktów,
• w wierszu „poker” – jednakowa liczba oczek na wszystkich pięciu kostkach, zapisuje się 50 punktów,
• w wierszu „szansa” – dowolny układ, zapisuje się sumę oczek ze wszystkich kostek.

Jeśli w trakcie gry gracz będzie miał szczęście i uda mu się uzyskać drugiego, trzeciego, czwartego … pokera, to gracz może wykorzystać go jako „dżokera” (zastępując nim dowolny układ w dolnej części tabeli), ale pod warunkiem, że w wierszu „poker” w dolnej części tabeli i w odpowiednim wierszu w górnej części tabeli są już zapisane punkty. W takim przypadku liczba zapisywanych punktów jest obliczana zgodnie z regułą danego wiersza. Jeżeli wszystkie wiersze w dolnej części tabeli i odpowiedni wiersz w górnej części są już wypełnione, to poker musi zostać zapisany do jednego z wolnych wierszy w górnej części – w takim przypadku za 0 punktów.

Dodatkowo, za każdego kolejnego pokera (niezależnie od zapisu punktów w górnej lub dolnej części tabeli) gracz uzyskuje 100 punktów premii, ale tylko wtedy, gdy pierwszy poker został zapisany w wierszu „poker”.

Po zakończeniu rzutów we wszystkich trzynastu kolejkach i wypełnieniu wszystkich wierszy tabeli podliczane są punkty. Wygrywa gracz, który uzyskał największą liczbę punktów, drugie miejsce zajmuje gracz mający drugą co do wartości liczbę punktów, itd.